έμφυλη, ταξική και φυλετική ταυτότητα (στον Γιούγκερμαν)

Περικλής χωρίς εμβόλιμους αστεϊσμούς :

Ολοένα και περισσότερο συναντώ τον όρο gender σε φόρμες συμπλήρωσης στοιχείων με τις επιλογές male  ή  female ως απαντήσεις. (Άντρας - Γυναίκα) . Με απόλυτη κατηγορηματικότητα τσεκάρω ευθύς αμέσως το άντρας... Δεν με απασχόλησε ως τώρα γιατί το ερώτημα άλλαξε από ¨sex¨ σε  ¨gender¨.

Με κέντρισμα την (δυσανάγνωστη) εισαγωγή στον Γιούγκερμαν από την Μαίρη Μικέ μπήκα στον πειρασμό να ψάξω για να ξεστραβωθώ. Ο όρος gender είναι μια ιδεολογική κατάκτηση της ά-φυλης γεννιάς του 60. Πρόκειται για ένα καθόλου ευκαταφρόνητο θέμα αντιπαράθεσης των πνευματικών ανθρώπων με τις άκαμπτες δομές που οι γεννιές κληρονομούν από τις προηγούμενες. Ας το δούμε : 

Η διάκριση sex και gender είναι, ως γνωστόν, δυσμετάφραστη στα ελληνικά. Το sex αποδίδεται ως βιολογικό φύλο και το gender ως κοινωνικό φύλο, δηλαδή ως κατασκευή αρσενικής ή θηλυκής ταυτότητας σε συγκεκριμένη κοινωνία.

Η διάκριση sex/gender άρχισε να χρησιμοποιείται στη φεμινιστική θεωρία από τη δεκαετία του '60 εκφράζοντας μια καίρια και απελευθερωτική θέση. Αν οι γυναίκες "κατασκευάζονται" κοινωνικά (gender), η βιολογία δεν αποτελεί μοίρα ή στίγμα κατωτερότητας. Τα βιολογικά χαρακτηριστικά αποδεικνύονται ως τόπος προβολής των πολιτικών συνεπειών ενός συστήματος κυριαρχίας, το οποίο εισάγει μια ψευδή (ή φανταστική) αιτιότητα: Η μισή ανθρωπότητα είναι αναγκασμένη να υιοθετεί γυναικεία πρότυπα συμπεριφοράς και να εκπληροί γυναικείες λειτουργίας διότι γεννήθηκε με γυναικείο φύλο (sex), καίτοι αυτό το βιολογικό γεγονός δεν επιβάλλει καθ' εαυτό ούτε τη γυναικεία ταυτότητα ούτε βέβαια το πλύσιμο πιάτων, τους ξυλοδαρμούς και τους βιασμούς.

Με άλλη διατύπωση, η διάκριση sex/gender εισάγει μια θεωρητική επανάσταση διότι διαχωρίζει τα βιολογικά κριτήρια κατάταξης των ανθρώπων σε κατηγορίες από την κοινωνική σημασία που εκάστοτε αποδίδεται σε αυτά. Οι άνθρωποι μπορεί να ταξινομηθούν ανάλογα με τα γεννητικά τους όργανα αλλά και ανάλογα με το χρώμα του δέρματος και των ματιών, το ύψος, το πάχος, την πυκνότητα των μαλλιών, το σχήμα του προσώπου κ.λπ. Αυτές οι κατατάξεις δεν συνδέονται αναγκαστικά με δεδομένες κοινωνικές συνέπειες και η αφηρημένη δυνατότητα κατάταξης δεν δηλώνει γιατί ορισμένες κατατάξεις αποκτούν κοινωνική σημασία και άλλες είναι αδιάφορες, γιατί π.χ. το χρώμα του δέρματος επιδρούσε επί αιώνες στα συνταγματικά δικαιώματα και εξακολουθεί να επιδρά στο εισόδημα, ενώ το χρώμα των μαλλιών και των ματιών δεν επιδρά σε τίποτε από τα δύο.

Η απάντηση είναι ότι ορισμένα κριτήρια κατάταξης αντιστοιχούν σε προϋπάρχουσα δομή εξουσίας και χρησιμοποιούνται, απολυτοποιούμενα, για να δικαιολογήσουν τη δομή αυτή. Αν π.χ. οι αποικιοκρατούμενοι λαοί είχαν το ίδιο χρώμα δέρματος με τους αποικιοκράτες, αλλά διαφορετικό σχήμα μύτης σίγουρα η κατά φυλές κατάταξη θα ακολουθούσε το κριτήριο της μύτης. Με άλλη διατύπωση, η κοινωνική κατασκευή της φυλής ή του φύλου είναι αποτέλεσμα και όχι αίτιο μιας κοινωνικής δομής εξουσίας.

Αν δεχθούμε ότι κανείς βιολογικός λόγος δεν επιβάλλει τη σημερινή ανδροκρατία (και άρα κανείς βιολογικός λόγος δεν εμποδίζει την κατάργησή της) είναι δυνατόν να χρησιμοποιήσουμε τους όρους sex και gender ως προσωρινά συνώνυμα προκειμένου να αναφερθούμε στα υποκείμενα της πατριαρχικής δομής εξουσίας σήμερα (άντρες και γυναίκες).

Αυτό δεν αποτελεί λύση αμηχανίας, αλλά μεθοδολογική αναγκαιότητα. Για να αντιληφθούμε τι όντως σημαίνει το βιολογικό φύλο είναι αναγκαία η διάλυση της πατριαρχικής δομής. Αυτό θα επιτρέψει να δούμε ποιο είναι το "γυμνό" βιολογικό στοιχείο και ποια η -- ενδεχόμενη -- σημασία του για την έμφυλη ταυτότητα. Σε αυτή την περίπτωση, μια νέα κοινωνική κατασκευή -- απαλλαγμένη από την ανδρική κυριαρχία -- θα δώσει απάντηση σε ένα νέο ερώτημα: τι σημαίνει το φύλο όταν δεν υπάρχει πλέον κατά φύλα ιεράρχηση;

Η πατριαρχία συνυπάρχει με άλλες δομές κυριαρχίας και εκμετάλλευσης. Η θεωρητική και έμπρακτη κριτική τους οφείλει να επεξεργασθεί ένα συλλογικό πρόγραμμα ανατροπής των διαφοροποιήσεων. Αν δεχθούμε ότι τα τρία βασικά κριτήρια κοινωνικής διαφοροποίησης είναι το φύλο, η φυλή και η τάξη, αντιμετωπίζουμε το πρόβλημα της ετερογένειάς τους που δυσχεραίνει τη θεωρητική ενοποίηση.

Η τάξη είναι καθ' εαυτή και δι' εαυτή ανύπαρκτη. Υπάρχει μόνον ως θεωρητική κατασκευή της κριτικής θεωρίας και συναντά ιδεολογική και πολιτική αντίσταση, διότι οι κυρίαρχες τάξεις δεν θέλουν να εμφανίζονται ως τάξεις, αλλά ως εκπρόσωποι του λαού, του έθνους, των ανθρώπινων δικαιωμάτων κ.λπ.

Η φυλή και το φύλο συνιστούν, αντιθέτως, κριτήρια που οι κυρίαρχοι (λευκοί, άντρες) επικαλούνται ρητά. Η κριτική θεωρία δεν πρέπει εδώ να κατασκευάσει τις έννοιες, αλλά να τις αποδομήσει, διαλύοντας το νομιμοποιητικό τους δυναμικό.

Αν λοιπόν ο Γιούγκερμαν ανακατεύει κάποιες τράπουλες με το πέρασμά του από το έργο του όχι και τόσο τυχαίου Καραγάτση, θα συμφωνήσω ότι το μείζον του ιδεολογικό ζήτημα είναι πως ανταποκρίνεται ένα άτομο στα διαδοχικά του τεστ αντοχής, καθώς παρ΄όλη την παιδικότητα και τον επιδερμικό τρόπο με τον οποίο ισχυρίζεται ότι αντιμετωπίζει το πέρασμά του από τη ζωή, είναι αναγκασμένος να συνταχθεί και να σχολιάσει μια εντόνως χρωματισμένη κοινωνία του Πειραιά στην προπολεμική Ελλάδα. Μια κοινωνία με σαφείς ταξικούς πατριαρχικούς, φυλετικούς διαχωρισμούς.

Η συζήτηση που θα με ευχαριστούσε ιδιαιτέρως να κάμουμε θα ήταν μια μεταφορά των εργαλείων κατάταξης και κατηγοριοποίησης που χρησιμοποιεί το σημερινό παγκοσμιοποιημένο σύστημα της κοινωνίας των αγορών και ποιοί είναι οι λόγοι που τα εργαλεία αυτά έχουν τόσο πολύ αλλάξει.  

   και τώρα η συνέχεια που υποσχέθηκα.... ο άντρας πρέπει να κρατάει τις.... ( τι ρατσισμός )
Περικλής χωρίς εμβόλιμες σοβαροφάνειες :

      Είναι πρωί, πολύ πρωϊ. Είσαι μια γνήσια Ελληνίδα αγουροξυπνημένη Βούλλλλα Παπαδέλλλλη και στριφογυρίζεις κάτω από το πάπλωμα και την μπερδεμένη στα πόδια σου extra κουβέρτα με τα πόδια εις έτι παγωμένα, βρίζοντας μέσα από τα διαφόρων αποχρώσεων της ώχρας θεόστραβα δόντια σου την ανακάλυψη της Κυριακής, το μαξιλάρι με τα γρόμπαλα και τον εξπρεσιονιστικό λεκέ στο ταβάνι…

     Και τότε τινάζεσαι από ένα οξύ αναπάντεχο θόρυβο.

Τοκ τοκ !

  Who the fuck is there πρωϊνιάτικα ? Ερυθρός Σταυρός ή κοινόχρηστα ;

Σέρνεις το μισοφορεμένο τσόκαρο στο φθαρμένο παρκέ και καταφέρνεις να φτάσεις σε ανεκδιήγητη κατάσταση πίσω από την μαονί σκαλιστή εξώθυρα της El-door που την είχαν τζάμπα στην διεθνή έκθεση όπου εσύ πήγες μόνο για μαύρη μπύρα.

  Μισοανοίγεις και κοιτάς με ύφος αποχαυνωμένης αποτρεπτικής αηδίας τον …. ;;;;

- Άει έμ Γιούγκερμαν !

- Αειμ στο διάολο ! Ο Γιούγκερμαν με σάρκα και… σάρκα ;

- Γιές, μέϊ άει ;

- Μαίει, μαίει, μέϊ καλέ μου, έμπα μέσα πουλλλλάκι μου…

- θένκ γιούγκ..

Εσύ ανοίγεις την πόρτα ολοκληρωτικά και η πρώτη σκέψη που σου έρχεται καθώς βυθίζεις το μάτι σου μαζί με τις τσίμπλες στο ταξιδιάρικο κάλεσμα του βλέμματός του Τάταρου είναι ζεστή και υγρή.

« ευχαριστώ θεέ μου !   αγαμία τέλος » ( σε εισαγωγικά οι εσωτερικές σκέψεις )

- Μισό λεπτό να φτιαχθώ ολίγον, με καταλάβατε εξα- πείνης… ( σε έξαψη και πείνα ταυτοχρόνως.) και τρέχεις στο μπάνιο.

Οι κόρες σου στον καθρέφτη δείχνουν τεράστιες ένα πράμα…πιο διασταλμένες από το πράμα της κόρης σου που είναι 19. Οι σφυγμοί σου είναι τόσο έντονοι που ανοιγοκλείνει η ηλεκτρική σου οδοντόβουρτσα Brawn που την πήρες κοψοχρονιά στη διεθνή έκθεση όπου εσύ είχες πάει για να πιείς μια μαύρη μπύρα. Στο μυαλό σου εκτυλίσσονται ήδη κουτουπώματα εμπρός στα οποία θα κοκκίνιζε η άχαρη νυμφομανής του sex in the city που είναι και σε κλιμακτήριο η καργιόλα. Φτύνεις οδοντόκρεμα ολούθε και αφού ανασηκώσεις τα δυσκόλως ανασηκωνούμενα κοιτώντας τα με εκδικητικό μένος επιστρέφεις στο σαλόνι με τον Τάταρο. Είσαι έτοιμη σαν από καιρό. Σαν από πάντα. Σαν ένα Πάντα σε οίστρο. Τέτοιο πράγμα. Ο Βορειοανατολικός σωσίας του Πάνα δείχνει ανυπεράσπιστος στη βουλιμία σου.

Και τότε συμβαίνει ο Coelho να έχει πέσει για ύπνο…

O Τάταρος είναι ο Γιόκ καυλ μαν.

Γιατί αντί να βγάλει το σκασμό και το πουκάμισό του , αντί να συμπεριφερθεί σαν ένας δασύτριχος κοντονιέρης των Καρπαθίων,  σαν ένα σκοτεινό παλιοτόμαρο του Τάμερφορς, σαν κυνικός χαροκόπος της Πετρούπολης , αυτός μετατρέπεται αίφνης σε ένα φυλετικά  ευνουχισμένο ποταπό αντικείμενο και σε παίρνει άψυχα στην αγκαλιά του με τα μάτια του να σκανάρουν το χώρο για ασημικά και κηροπήγια.

Τον αφήνεις απαλά με μια ναζιάρικη ώθηση να αποκτήσει την ιδανική απόσταση για να εστιάσει στα κάθε λογής προγουλοζουμάκια σου που τρέμουν από την αναμονή.

Τι κάνει αυτός ;

Αρχίζει να τριγυρνάει γύρω σου στην κάμαρα, όχι σαν λαγωνικό, ούτε σαν ένα ζωώδες έμφυλο υποκείμενο, αλλά σαν ένας νέος Irvin Yalom, εγείροντας μαρτυρικά λογικά και συναισθηματικά δίπολα που αποτελειώνουν την ήδη αποτεφρωμένη σου ιδεολογική κουλτουρόσουπα 

     Και σκέφτεσαι η γουρούνα…. Είμαι τώρα εγώ ένα έμφυλο υποκείμενο, μια εντελλώς συνειδητοποιημένη Μαίρη Παναγιωταρά που οι ορ- μόνες της σαλπίζουν από μόνες τους εμβατήρια καλώντας για ένα ξεράχνιασμα, ξεπετάρωμα, ξεσκόνισμα και ότι σε ξεσκό…. αλλά παρ’ όλα αυτά , όλα κι όλα…θα περιμένω την πρωτοβουλία να την αναλάβει ο καθ ύλην αρμόδιος; Ή θα ενστερνιστώ την αποστολή μου ως νέου πρότυπου, δηλώνοντας gender αρσενικό και παραμερίζοντας την αδράνειά του Τάταρου, του οποίου η σαγηνευτική θυληκότητα έχει καλυφθεί από την ντεμέκ αρρενωπότητα του παρουσιαστικού του , θα ανταποκριθώ στο νέο ρόλο που μου επιφυλάσσει η επιλογή μου και όχι η εντολή τους να λέγομαι γυναίκα και θα βγάλω από μέσα μου την αντρική μου υπόσταση πετώντας τον κατάχαμα για να του ρίξω δυό π…εχμ…. μουνιά ;

     Και σκέφτεσαι κι άλλο η γουρούνα.. Τι θέλει αυτός, ως επίσκεψη της μοίρας στο ασυγύριστο νεοκλασσικό με ρουστίκ πινελιές σαλόνι μου ; Είναι μια επίσκεψη της κυνικής πραγματικότητας στην ατσαλάκωτη ζωή μου ; Είναι η μοιραία ρωγμή στο στέρεο διπολικό μου σύστημα αξιών ; Μήπως δεν έχει πλέον δύο πόρτες η ζωή ; Αυτήν προς τον παράδεισο και εκείνην προς την καλοπέραση ; Μήπως, μήπως η παρουσία του γαλανομάτη με την ψυχρή σαν παγοκύστη ιδιοσυγκρασία του βόρειου είναι το όχημα που θα με οδηγήσει στην αποκάλυψη ; Μήπως η αποστολή που του παρέδωσαν ήταν αυτή ακριβώς ; Να μεταφέρει το φυλετικό του υποκείμενο έρποντας από τις ρωσικές στέπες και την ανατολία μέχρι τα καταστρώματα και την Τρούμπα, γονιμοποιώντας την μονοκόμματη ιδεολογική του ιδιοσυγκρασία πάνω σε δεκάδες ζεύγη ευήθωπτων και άνω στώμενων μασταριών και έτσι, γονιμοποιημένη και ιδρωμένη να μου την παραδώσει, ως κληροδότημα, ως παρακαταθήκη, ως έμφυλο ενδιαίτημα που θα το προβάρει η δική μου κόρη βάζοντας ένα λιθαράκι στην εξέλιξη της πουτανιάς δια μέσου των αιώνων ;

    Και σκέφτεσαι και άλλο η γουρούνα. Που πήγε αυτός ; Έφυγε ;

Κοιτάζεις γύρω σου και λείπει και ο κερατάς ο Γιούγκερμαν και τα ασημικά του κερατά του Μάκη. Και τότε η αλήθεια αποκαλύπτεται στυγνή, γυμνή, κοφτερή και επιτακτική σαν το πρήξιμο της κύστης σου. Τι τη θέλεις τόση σκέψη ; Τι ;

Βρήκες Τάταρο, ξάπλωσε ανάσκελα και άσε τα υπόλοιπα στη Μαίρη τη Μικέ. Στο τέλος τέλος, κάποιος πρέπει να κάνει τη βρώμικη δουλειά. Και αυτός δεν θα είναι καθηγητής πανεπιστημίου. Ε ;    

Περικλής